Od początku 2025 roku w Polsce wprowadzono nowe zasady dotyczące segregacji tekstyliów, które teraz traktowane są jako osobna kategoria odpadów. W praktyce oznacza to, że zużyte ubrania i inne materiały tekstylne najczęściej trafiają do Punktów Selektywnego Zbierania Odpadów Komunalnych (PSZOK). Istnieją jednak sytuacje, w których można je wyrzucić do odpadów zmieszanych.
Wyjątkowe przypadki dla odpadów tekstylnych
W rzadkich sytuacjach, kiedy tekstylia są mocno zabrudzone i nie nadają się do przetworzenia, można je wyrzucić do odpadów zmieszanych. Dotyczy to np. bardzo zużytych ścierek czy mocno zniszczonych tkanin używanych do sprzątania. Ważne jest, aby pamiętać, że tekstylia zanieczyszczone chemikaliami lub olejami powinny być dostarczane do PSZOK-u lub specjalnych punktów zbiórki.
Rola PSZOK-u w przetwarzaniu tekstyliów
PSZOK przyjmuje zarówno tekstylia nadające się do ponownego użycia, jak i te uszkodzone. Sam punkt nie zajmuje się przetwarzaniem odpadów, ale przekazuje je do wyspecjalizowanych instalacji. Tam część materiałów jest poddawana recyklingowi i przekształcana w nowe produkty.
Z odzyskanych tekstyliów w Polsce produkuje się m.in.:
- tkaniny z bawełny, wełny i poliestru,
- czyściwa przemysłowe,
- wypełnienia do mebli,
- kompozyty do elementów ogrodowych.
Alternatywne miejsca zbiórki
Oprócz PSZOK-ów, zużyte tekstylia można oddawać w różnych miejscach. Wiele sklepów i punktów w centrach handlowych prowadzi zbiórki odzieży. Dostępne są również specjalistyczne kontenery – warto pamiętać, że pojemniki PCK są przeznaczone wyłącznie na czystą odzież używaną. Inną opcją są akcje „door-to-door”, gdzie gmina określa termin wystawienia worków z tekstyliami przed domem, a także punkty wymiany i giełdy rzeczy używanych organizowane przez lokalne samorządy.
Wartość odzieży używanej
Ministerstwo zachęca do przekazywania ubrań w dobrym stanie osobom potrzebującym lub organizacjom charytatywnym. Coraz więcej firm zajmuje się odnawianiem odzieży, oferując ją po niższych cenach lub przekształcając w nowe produkty, takie jak materiały izolacyjne czy legowiska dla zwierząt.
Przyszłe zmiany w gospodarce tekstylnej
Na horyzoncie pojawia się koncepcja Rozszerzonej Odpowiedzialności Producenta (ROP) dla tekstyliów. Wprowadzenie tego rozwiązania oznacza, że producenci odzieży i obuwia będą musieli wziąć na siebie większą odpowiedzialność za odpady powstałe z ich produktów. Ten model ma być wprowadzony w całej Unii Europejskiej.
Jak zmniejszyć ilość odpadów tekstylnych
Kluczowym elementem jest świadome podejście do zakupów. Ministerstwo Klimatu i Środowiska zachęca do nabywania tylko tego, co naprawdę jest potrzebne oraz wybierania ubrań wysokiej jakości, najlepiej z materiałów pochodzących z recyklingu. Promowanie minimalizmu i świadomego podejścia do zakupów może znacząco przyczynić się do ograniczenia ilości odpadów tekstylnych.